BOSANSKI PETROVAC, Petrovac

sl1

Istorijski nazivi

Pset, Novosel, Petrovac

Atribucija

Geografski položaj

44° 33’ N, 16° 22’ E   
Grad u BiH. Nalazi se na raskrsnici puteva Bihać-Jajce-Knin, u Petrovačkom polju.

Istorijat

U starim spomenicima (Konstantin Porfirogenit) pominje se pod imenom Pset, a u srednjovekovnim pisanim dokumentima prvi put se 1334. javlja kao St. Petri de eodem. Turci su ovaj kraj osvojili između 1520. i 1530, a početkom XVIII v. u njega su se doselili muslimani iz krajeva koji su pripali Austriji. Tada su, budući da se naselje znatno povećalo, izgrađeni grad i džamija. Tvrđava je bila u dobrom stanju u doba austrougarske okupacije Bosne i Hercegovine, a porušena je 1905.

Epski kontekst

U pesmama se pominje kao usputno mesto između Bihaća i Glamoča (KH II, 74), odnosno od Uskoplja do Bihaća (MH III, 4). U pesmi MH III, 3 pominje se u još određenijem kontekstu:

Otiskoše uz polje bilajsko,
Kraj Petrova vrila udariše,
Tad Petrovca, kažu, nije bilo (152–154).

Selo Petrovo Vrelo postoji danas u opštini Glamoč (BiH), ali linija kretanja u ovoj pesmi – od Bihaća, „kraj Petrova vrila” i Ključa, do Jajca i dalje – ukazuje da se zapravo misli na Bosanski Petrovac. U tursko doba zvao se Novosel, kasnije Petrovac, i na kraju Bosanski Petrovac.

Još i: kod Vuka u Rječniku: „u Dalmaciji blizu Drniša na jednoj glavici pod planinom Prominom zidine od nekakvoga gradića, za koji se pripovijeda da su bili dvori nekakvoga kneza ili bana Petra, od koga se i velika ondje dolina zove Petrovo polje”. Oblast Petrovo polje osvojili su Turci 1522.

Literatura

book1969Српски рјечник истумачен њемачкијем и латинскијем ријечима, сакупио га и на свијет издао Вук Стеф. Караџић, „Нолит", Београд 1969.  cobiss
book1970Vojna enciklopedija, 1-10, Redakcija vojne enciklopedije, Beograd 1970-1975.Beograd 1980.  cobiss
book1973Imenik mesta и Jugoslaviji, „Službeni list", Beograd 1973.  cobiss