BOSANSKI PETROVAC, Petrovac
Istorijski nazivi
Pset, Novosel, Petrovac
Atribucija
- bez atribucije: Pa od Bišća do Petrovca sašli (KH II,Narodne pjesme muslimana u Bosni i Hercegovini, sabrao Kosta Hörmann 1888-1889, knjiga II, drugo izdanje, Sarajevo 1933. (KH II) 74:175); MH III,Hrvatske narodne pjesme, skupila i izdala Matica hrvatska. Odio prvi. Junačke pjesme.
I/3. Junačke pjesme (muhamedovske), knjiga treća, uredio Dr Luka Marjanović, Zagreb, 1898. (MH III) 3, 4
Geografski položaj
44° 33’ N, 16° 22’ EGrad u BiH. Nalazi se na raskrsnici puteva Bihać-Jajce-Knin, u Petrovačkom polju.
Istorijat
U starim spomenicima (Konstantin Porfirogenit) pominje se pod imenom Pset, a u srednjovekovnim pisanim dokumentima prvi put se 1334. javlja kao St. Petri de eodem. Turci su ovaj kraj osvojili između 1520. i 1530, a početkom XVIII v. u njega su se doselili muslimani iz krajeva koji su pripali Austriji. Tada su, budući da se naselje znatno povećalo, izgrađeni grad i džamija. Tvrđava je bila u dobrom stanju u doba austrougarske okupacije Bosne i Hercegovine, a porušena je 1905.
Epski kontekst
U pesmama se pominje kao usputno mesto između Bihaća i Glamoča (KH II, 74), odnosno od Uskoplja do Bihaća (MH III, 4). U pesmi MH III, 3 pominje se u još određenijem kontekstu:
Kraj Petrova vrila udariše,
Tad Petrovca, kažu, nije bilo (152–154).
Selo Petrovo Vrelo postoji danas u opštini Glamoč (BiH), ali linija kretanja u ovoj pesmi – od Bihaća, „kraj Petrova vrila” i Ključa, do Jajca i dalje – ukazuje da se zapravo misli na Bosanski Petrovac. U tursko doba zvao se Novosel, kasnije Petrovac, i na kraju Bosanski Petrovac.
Literatura
1969 | Српски рјечник истумачен њемачкијем и латинскијем ријечима, сакупио га и на свијет издао Вук Стеф. Караџић, „Нолит", Београд 1969. cobiss |
1970 | Vojna enciklopedija, 1-10, Redakcija vojne enciklopedije, Beograd 1970-1975.Beograd 1980. cobiss |
1973 | Imenik mesta и Jugoslaviji, „Službeni list", Beograd 1973. cobiss |