BOSANSKA KRUPA, Krupa
Bosanska Krupa, početak XX v.
Bosanska Krupa 1530.
Atribucija
- carev grad: Od Krupe, carevoga grada (KH III,Narodne pjesme muslimana u Bosni i Hercegovini, Iz rukopisne ostavštine Koste Hörmanna, redakcija, uvod i komentari Đenana Buturović, Sarajevo, 1966. (KH III) 8:565)
- careva: To su sužnji od Krupe careve (MH III,Hrvatske narodne pjesme, skupila i izdala Matica hrvatska. Odio prvi. Junačke pjesme.
I/3. Junačke pjesme (muhamedovske), knjiga treća, uredio Dr Luka Marjanović, Zagreb, 1898. (MH III) 4:783) - bila od kamena: A kod bile Krupe od kamena (MH III,Hrvatske narodne pjesme, skupila i izdala Matica hrvatska. Odio prvi. Junačke pjesme.
I/3. Junačke pjesme (muhamedovske), knjiga treća, uredio Dr Luka Marjanović, Zagreb, 1898. (MH III) 4:126) - kamena: Jednu posla u Krupu kamenu (MH III,Hrvatske narodne pjesme, skupila i izdala Matica hrvatska. Odio prvi. Junačke pjesme.
I/3. Junačke pjesme (muhamedovske), knjiga treća, uredio Dr Luka Marjanović, Zagreb, 1898. (MH III) 22:80) - bez atribucije: A od Krupe Arnautovića (Vuk III,Сабрана дела Вука Караџића, Српске народне пјесме, издање о стогодишњици смрти Вука Стефановића Караџића 1864-1964 и двестогодишњици његова рођења 1787-1987, Просвета, Београд
Пјесме јуначке средњијех времена, књига трећа 1846, Београд, 1988. (Vuk III) 35:44); MH IX,Hrvatske narodne pjesme, skupila i izdala Matica hrvatska. Odio prvi. Junačke pjesme.
I/6. Junačke pjesme (historijske, krajiške i uskočke pjesme), knjiga deveta, uredio Dr Nikola Andrić, Zagreb, 1940. (MH IX) 17; SMСима Милутиновић Сарајлија, Пјеванија црногорска и херцеговачка, приредио Добрило Аранитовић, Никшић, 1990. (SM) [Пјеванија церногорска и херцеговачка, сабрана Чубром Чојковићем Церногорцем. Па њим издана истим, у Лајпцигу, 1837.] 62; KH I,Narodne pjesme muslimana u Bosni i Hercegovini, sabrao Kosta Hörmann 1888-1889, knjiga I, drugo izdanje, Sarajevo 1933. (KH I) 22; KH II,Narodne pjesme muslimana u Bosni i Hercegovini, sabrao Kosta Hörmann 1888-1889, knjiga II, drugo izdanje, Sarajevo 1933. (KH II) 54; MH III,Hrvatske narodne pjesme, skupila i izdala Matica hrvatska. Odio prvi. Junačke pjesme.
I/3. Junačke pjesme (muhamedovske), knjiga treća, uredio Dr Luka Marjanović, Zagreb, 1898. (MH III) 4, 14; MH IV,Hrvatske narodne pjesme, skupila i izdala Matica hrvatska. Odio prvi. Junačke pjesme.
I/4. Junačke pjesme (muhamedovske), knjiga četvrta, uredio Dr Luka Marjanović, Zagreb, 1899. (MH IV) 34; EHMuslimanske narodne junačke pjesme, sakupio Esad Hadžiomerspahić, u Banjoj Luci, 1909. (EH) 4
Geografski položaj
44° 52’ N, 16° 9’ E
Mesto u BiH. Nalazi se na desnoj obali Une, blizu starog grada Ostrošca.
Istorijat
U sredini današnje Krupe, uz Unu, stoji brežuljak na kome je od kraja XIII v. bio grad istog imena. Od njega se danas vide samo ostaci, a još je početkom XIX v. imao posadu i dizdara i bio dobro snabdeven oružjem i municijom. Pre Turaka je pripadao porodici Babonić, a posle je više puta menjao gospodare. Turci su ga uzeli 1565. od Matije Bakića koji se probio kroz tursku vojsku, ali se udavio u Uni.
Krupa je imala i dizdara i kapetana. Obe funkcije držala je do sredine XVIII v. porodica Badnjević (poznati i kao Badanjkovići). Grad je popravljan 1783. i 1816. Austrijanci su ga opsedali 1581, 1690, 1692. i 1716.
Epski kontekst
Pesme ga pominju i u istorijskom (tursko osvajanje Bihaća, MH III, 4) i u neistorijskom kontekstu. U KH III, 8, na primer, pominje se kao grad čuvenog muslimanskog junaka Tanković-Osmana, a na drugim mestima (MH III, 4, 14, 22; MH IV, 34; EH 4) za nju se vezuje ništa manje čuvena porodica Badnjevića, odnosno – verovatno greškom – aga Baljević (KH I, 22). Hrišćanske pesme su u tome mnogo proizvoljnije. U njima se za Krupu vezuju Arnautovići (Vuk III, 35) ili prosto Krupa kapetan (SM 62).
Literatura
 | 1953 | Kreševljaković, Hamdija: Stari bosanski gradovi, Naše starine I, Sarajevo. cobiss |
| 1959 | Шкриванић, Гавро А.: Именик географских назива средњовековне Зете, Титоград. [72] cobiss |
| 1970 | Vojna enciklopedija, 1-10, Redakcija vojne enciklopedije, Beograd 1970-1975.Beograd 1980. [s.v. Grad] cobiss |
| 1973 | Imenik mesta и Jugoslaviji, „Službeni list", Beograd 1973. [220] cobiss |
| 1979 | Evlija Čelebi: Putopis. Odlomci о jugoslovenskim zemljama, Sarajevo 1979. [76, nap. 44] cobiss |