DRNIŠ
Etimologija
Nejasan i usamljen toponim, možda od drn ‘hrid’ (< prasl. *dьrnъ, u vezi sa dr(ij)eti), sa (retkim) sufiksom -iš (< prasl. * yšь), ili apstrahovan iz Drniški grad, prvobitno *drnišče? Ili predslovenski relikt? (A.L.)
Atribucija
- bez atribucije: Od Drniša Derviš kapetane (MH IV,Hrvatske narodne pjesme, skupila i izdala Matica hrvatska. Odio prvi. Junačke pjesme.
I/4. Junačke pjesme (muhamedovske), knjiga četvrta, uredio Dr Luka Marjanović, Zagreb, 1899. (MH IV) 26:784)
Geografski položaj
43° 51’ N, 16° 9’ EMesto u Hrvatskoj. Gradić u Dalmatinskoj Zagori u Šibenskoj županiji.
Istorijat
Podignut je na reci Čikoli, na zapadnom kraju Petrovskog polja kod Drniških vrata između Šibenika i Knina. Smešten je između dve planine – Promine i Moseča. Kod Drniša su očuvani tragovi rimskog grada Promone (vide PROMIN).
Stari grad (tvrđava) iznad istoimenog mesta na desnoj obali Čikole. Igrao je važnu ulogu u odbrani Dalmatinske Zagore u vreme turskih napada. Prvi put se pominje 1494, ali postoji i mnogo pre toga. Pod Turke pada 1522. i u njemu sedi dizdar. Bio je važna strateška tačka u mletačko-turskim sukobima. Mletačka vojska ga je i srušila 1683. pod generalom Foskolom, posle čega je ostao u mletačkim rukama.
Epski kontekst
Pesma ga pominje u neistorijskom kontekstu junaštva i ženidbe Dizdarević-Mehe.
Literatura
1970 | Vojna enciklopedija, 1-10, Redakcija vojne enciklopedije, Beograd 1970-1975.Beograd 1980. [s.v. Grad] cobiss |
1973 | Imenik mesta и Jugoslaviji, „Službeni list", Beograd 1973. [129] cobiss |
1997 | Hrvatski leksikon, I-II, Naklada Leksikon d.o.o., Zagreb 1997. [I] |
2002 | Енциклопедија православља, 1-3, „Савремена администрација", Београд 2002 [1] cobiss |